از جمله مشکلاتی که همواره عده بسیاری با آن درگیر هستند، مشکل کیپ شدن و یا گرفتگی گوش می باشد. این مشکل امروزه بسیار رایج و شایع بوده و عوامل مختلفی می توانند به عنوان علت آن مطرح شوند. متخصصین شنوایی سنجی، علت اصلی گرفتگی گوش را فشار زیاد و کم هوا می دانند. البته گرفتگی گوش می تواند علل مختلفی داشته باشد. در اکثر مواقع می توانید به شیوه ذکر شده در این نوشتار آن را درمان و حل و فصل کرده ولی در برخی مواقع اقدامات درمانی لازم است.
شنا در استخر و سرماخوردگی
در ابتدا می خواهیم دو بخش بسیار مهم که کیپی و گرفتگی گوش بیش تر از آن ها گزارش می شود را شرح دهیم.
دسته اول، افرادی هستند که پس از شنا در استخر و تماس با آب، احساس سنگینی گوش را گزارش می کنند. در حقیقت سنگین شدن گوش پس از شنا در استخر، می تواند به طور کلی دو علت زیر را داشته باشد:
علت اول: این علت که بسیار شایع است، جرم گوش می باشد. در حقیقت در گوش بسیاری از افراد، جرم وجود داشته و وقتی وارد آب می شوند، این جرم ها مقادیر زیادی آب را به خود جذب می کنند. این جرم ها پس از جذب آب دچار تورم و افزایش حجم گردیده و سبب می شوند که کانال گوش بسته شود. به همین دلیل شخص پس از شنا احساس سنگینی در گوش را حس خواهد کرد.
برای پیشگری از کیپ شدن و گرفتگی گوش در این حالت می بایست افراد پس از استخر حتما گوش خود را خشک نموده و سعی کنند که از اجسام خارجی اعم از گوش پاک کنف دستمال کاغذی و یا سایر اجسام خارجی برای تمیز کردن گوش خود استفاده ننمایند. معمولا کیپ شدن گوش در حالتی که مربوط به جرم گوش باشد، به کمک ساکشن از گوش خارج خواهد شد.
علت دوم : مشکل دومی نیز ممکن است در شناگران وجود داشته باشد که به مراتب مهم تر از مشکل قبلی است. در این مشکل، پس از رفتن به استخر، کانال گوش خارجی ورم خواهد کر این تورم در مراحل پیشرفته تر، ممکن است حتی باعث صرع و یا کیپ شدن گوش بشوند. این نوع تورم ها، نیاز به درمان داشته و با آب استخر بالاخص اگر مواد شیمیایی آن بیش از حد مجاز باشد، تشدید می شوند. این افراد می بایست از رفتن مرتب به استخر، خودداری نموده و از داروهای موضعی تجویز شده توسط پزشک، برای رفع کیپ شدن گوش خود استفاده نمایند. دقت کنید که این نوع ورم هیچ گونه ارتباطی به عفونت های گوشی ندارد.
کیپ شدن گوش و سنگین شدن آن پس از سرماخوردگی
بسیاری از افراد از کیپ شدن و سنگین شدن قوه شنوایی خود پس از سرماخوردگی سوال می کنند. علتی که باعث می شود پس از سرماخوردگی شخص دچار کیپ شدن گوش شود، عفونت گوش میانی است. البته بایستی توجه داشت که الزاما هرکس که به بیماری سرماخوردگی مبتلا شد، دچار این نوع گرفتگی گوش نمی شود. برای درمان این نوع عفونت، می توانید به پزشک خود مراجعه نموده و از داروهای تجویز شده استفاده نمایید.
کیپ شدن و گرفتگی گوش در اثر پرواز با هواپیما و یا سرماخوردگی
از دیگر مواردی که سبب کیپ شدن و گرفتگی گوش و در نتیجه سنگین شدن گوش می شود، در هنگام فرود هواپیما است. این مورد نیز علت پزشکی محکمی دارد. در حقیقت علت این نوع کیپ شدن گوش، به شیپوراستاش که ابط میان گوش میانی و بینی است، باز می گردد. کار اصلی و وظیفه شیپوراستاش در حقیقت تنظیم فشار گوش میانی در اثر تغییر فشار هوا است. با این حال در برخی افراد که دچار آلرژی و یا سرماخوردگی هستند، شیپوراستاش به علت بیماری و التهاب ناشی از آن قادر به تنظیم فشار نخواهد بود. نتیجه این است که در این افراد، فشار منفی در گوش ایجاد شده و نهایتا گوش آن ها کیپ و گرفته خواهد شد. البته بایستی به این نکته توجه داشت که این فشار منفی به اندازه تغییرات فشار هوا و هم چنین میزان التهاب و اختلال در عملکرد شیپوراستاش نیز بستگی دارد. در موارد حاد که شیپوراستاش عملکردی بسیار ضعیف دارد، فرد علاوه بر کیپی گوش دچار درد بسیار شدید نیز می گردد.
در این موارد ممکن است که گاهی حتی تجمع مایع و خون نیز در گوش اتفاق افتاده و در نتیجه بیمار به صورت همزمان، درد و گرفتگی شدیدی را احساس نماید. به همین دلیل همواره توصیه می شود که تمامی افراد دچار سرماخوردگی و آلرژی سعی نمایند که حتی الامکان تا زمانی که بیماری آن ها بهبود نیافته است، از سفر با هواپیما جدا خودداری نمایند. در مواردی که این افراد مجبور به سفر با هواپیما هستند نیز توصیه می شود که سعی کنند که در هنگام فرود هواپیما، آب نبات مکیده و یا آدامس بجوند. این امر سبب می شود که شیپوراستاش گوش در این افراد مدام باز و بسته شده و دچار منفی و کیپی گوش نگردند.
سایر علل کیپ شدن گوش
از جمله عوامل مختلفی که سبب کیپ شدن گوش می شود، می توان به مواردی چون گرفتگی سینوزیت، سرماخوردگی، ورود آب به هنگام شنا، استحمام و یا اختلال در عملکرد شیپوراستاش اشاره نمود.
پس از دیدن گرفتگی گوش، معمولا حس بسیار قوی برای دریافت علت مشکل، مسئله اختلال در عملکرد شیپوراستاش است. همان گونه که گفتیم اختلال و مشکل در شیپوراستاش همیشه در اختلال فشار خود را نشان خواهد داد. اگر بخواهیم به صورت دقیق تر و علمی توضیح دهیم، در حقیقت همیشه فشار هوایی که داخل گوش و پشت پرده میانی است، بایستی با فشار هوای خارج از گوش یعنی هوای محیط برابری نماید. در غیر این صورت، ممکن است که هوا به مرور جذب گردیده و مایع در گوش میانی جمع گردد. در نهایت در این حالت بیمار دچار «اوتوسروز» خواهد شد.
از این رو همواره به افرادی که شیپوراستاش آن ها دچار اختلال و مشکل است، پیشنهاد می شود که همیشه در هنگام مسافرت با قطار، هواپیما و یا کشتی، آدامس و یا آب نبات همراه خود داشته باشند. به دلیل این که جویدن آدامس و یا خوردن آب نبات همراه با حرکات کام است، کیپ شدن گوش به سرعت رفع و تعادل هوا بلافاصله برقرار خواهد شد.
هشدار: اختلال در عملکرد شیپوراستاش را بسیار جدی بگیرید!
پزشکان همواره از این افراد می خواهند که اختلال در عملکرد شیپوراستاش را به شدت جدی بگیرند. استفاده از چند آدامس و آب نبات شاید به ظاهر کاری کاملا سطحی باشد، اما عدم استفاده از آن زیان های جبران ناپذیری به بار خواهد آورد. مثلا ممکن است که کیپ شدن گوش به حدی انجام شود که حتی پرده گوش پاره شود! به همین جهت توصیه می شود که افرادی که به ارتفاعات می روند نیز آدامس و آب نبات همراه خود داشته باشند.
طولانی شدن کیپی و گرفتگی گوش
گاهی نیز کیپ شدن و گرفتگی گوش طولانی مدت می شود. در هنگام طولانی شدن کیپ شدن و گرفتگی گوش، یک راه بسیار موثر این است که شروع به خمیازه کشیدن کنید. هم چنین می توانید با استفاده از یک حوله، بخار آب گرم را تنفس نمایید. با انجام این کارها هوا از داخل سینوس ها آزاد گشته و در نهایت از راه گوش خارج خواهد شد.
با این حال، اگر مشکل کیپ شدن گوش از طریق تنفس عمیق از راه بینی و تکان دادن ماهیچه های فک برطرف نگردید، می بایست حتما به پزشک مراجعه نمایید. با این حال تجربه نشان داده است که در بسیاری از موارد می توانید به کمک بخور، تمام مجاری تنفسی را باز نموده و به رفع کیپ شدن و گرفتگی گوش خود کمک شایانی نمایید.
به صورت کلی می توان گفت که در صورتی که در گوش میانی ترشح مایع وجود داشته باشد، بدین صورت که مایعی در پشت پرده گوش جمع شود، احساس سنگینی گوش به سراغ بیمار خواهد آمد. در برخی موارد نیز گوش عفونت داشته و این عفونت است که سبب بروز کیپی گوش می گردد.
با این حال بیشترین و شایع ترین و متداول ترین علتی که کیپی و گرفتگی گوش می تواند داشته باشد، جمع شدن جرم در کانال گوش بوده و این مشکل نیز پس از تمیز کردن جرم گوش حل خواهد شد.
دومین علت شایع و مهم در گرفتگی گوش، التهاب ها و عفونت گوش خارجی است. در این موارد علاوه بر کیپ شدن و گرفتگی گوش، کانال گوش خارجی به شدتی ملتهب و متورم می شود که این کانال را به کلی مسدود خواهد کرد. علاوه بر این، وجود ترشحات عفونی هم باعث می شود که گرفتگی گوش به مراتب تشدید شود. به همین دلیل همواره بر این نکته تاکید می شود که اگر علت گرفتگی گوش، عفونت گوش خارجی است، حتما می بایست پس از تمیز و ساکشن شدن گوش، عفونت و التهاب آن یا قارچ درمان شود.
به صورت کلی بایستی توجه داشت که علت التهاب گوش، یا می تواند میکروب باشد و یا قارچ. علائم این دو نیز با هم تفاوت دارد. در مواردی که التهاب گوش به علت قارچ است، بیمار علاوه بر کیپی و گرفتگی گوش، دچار خارش گوش نیز خواهد شد. در مقابل زمانی که میکروب عامل آن است، گوش درد خواهد کرد.
مشکلات گوش میانی
در برخی موارد علت اصلی این مشکل را می توان در گوش میانی جست. در صورتی که در گوش میانی ترشح مایع وجود داشته باشد، بدین معنا که مایعی در پشت پرده گوش جمع شود، احساس سنگینی و گرفتگی گوش به سراغ بیمار خواهد آمد. در برخی موارد دیگر که در بالا ذکر شد نیز به صورت کلی گوش عفونت دارد.
با این حال افرادی که مشکل آن ها در گوش میانی است، جدا از مسئله گرفتگی و کیپی گوش، دچار مشکل سنگینی و کاهش شنوایی نیز می باشند. این افراد می بایست علاوه بر تمیز کردن گوش خود، حتما برای درمان عفونت و تجمع مایع نیز اقدام نمایند. مشکل تجمع مایع در پشت پرده گوش، بیش تر در کودکان دیده شده و علت آن نیز معمولا بزرگی لوزه سوم است. این لوزه روی شیپوراستاش فشار زیادی وارد نموده و عملکرد گوش را به طور کلی مختل می سازد. برای درمان این مشکل در ابتدا درمان عفونت صورت گرفته و در مراحل بعد درمان لوزه سوم یا هر مشکلی که سبب کیپ شدن و گرفتگی گوش شده است، انجام خواهد شد.
مشکلات پرده گوش
در برخی موارد نیز سنگینی و گرفتگی گوش، به پرده گوش باز می گردد. در مواردی که پرده گوش به علت التهاب، ضخامت بیش تری پیدا کرده و یا حالت ارتجاعی خود را به هر دلیلی از دست می دهد، شخص احساس کیپ شدن و یا گرفتگی در گوش خود می نماید. در این موارد، شنوایی سنجی مهم ترین کاری است که می بایست انجام دهید.
تشخیص این مورد نیز اندکی دشوار است. در حدی که برخی پزشکان که تجربه نسبتا کم تری دارند، با مشکل مواجه خواهند شد. چرا که بیمار در بسیاری از موارد واقعا دچار سنگینی گوش یا کاهش شنوایی است، اما آن را به صورت کیپ شدن و گرفتگی گوش توصیف می نماید. در این موارد استفاده از خرید سمعک می تواند مشکل شما را حل سازد. امروزه انواع مدل های سمعک نامرئی در بازار موجود است که می تواند بدون دیده شدن، ضعف شنوایی شما را جبران نماید.