از بـین رفـتن و زوال شنوایی به کاهش ناگهانی یا تدریجـی قدرت شنوایی گفته می شود. برحسب دلیل آن، این مشکل می تواند خفـیف تا حاد و همچنین برگشت پذیر، موقتی یا دائمی باشد. از ایـن مشکـل بـه نام «اختلال شنوایی» نیز یاد می شود که عدم شنوایی مادرزادی نـیز از جمله آن است.
کاهش تدریجی شنوایی ممکن است همه سنین را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل سومین بیماری متداول دراز مدت میان سالخوردگان امریکایی به شمار میرود و تا %۴۰ از افراد بالای ۶۵ سال و %۸۰ از افراد بالای ۸۵ سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
ممکن است شما نیز دچار مشکل شنوایی (درواقع کاهش شنوایی) باشید و خودتان از آن بی خبر باشید، مخصوصاً اگر این بیماری به طور تدریجی در شما ایجاد شده باشد. اعضای خانواده یا دوستانتان اولین کسانی هستند که متوجه این مشکل شما می شوند. مثلاً، آنها ممکن است متوجه شوند که شما در فهم صحبت های دیگران مشکل دارید مخصوصاً وقتی چند نفر در آن واحد با شما حرف می زنند یا سروصدایی در محیط وجود داشته باشد مثل صدای رادیو یا تلویزیون.
کاهش قدرت شنوایی می تواند بر عملکرد شما در محل کار و خانه تاثیر بگذارد، همچنین امنیت فردی شما را نیز در مخاطره بیندازد. کاهش قدرت شنوایی چون باعث کاهش ارتباطات اجتماعی فرد می شود، می تواند منجر به تنهایی، افسردگی، و فقدان استقلال شخصی شود. اما ابزارهایی هستند که می توانند به شما در این زمینه کمک کنند.
علت بروز اختلالات شنوایی
در افراد بزرگسال، از جمله متداولترین دلایل و عوامل موثر در بروز اختلالات شنوایی عبارتند از:
سروصدا: زوال شنوایی که به خاطر سروصدا باشد می تواند برای افراد در سنین مختلف اتفاق بیفتد و معمولاً طی سالیان دراز و تدریجی صورت می گیرد. طی یک دوره زمانی طولانی، سروصداهایی که در محل کار، طی تفریح (مثلاً گوش دادن به موسیقی با صدای بسیار بلند) و حتی هنگام انجام کارهای روزمره (مثلاً جاروبرقی کشیدن) تجربه می کنید، می تواند منجر به کاهش قدرت شنوایی شود.
سن: در اختلالات شنوایی وابسته به سن، تغییرات گوش درونی که با بالا رفتن سن ایجاد می شود می تواند منجر به زوال شنوایی تدریجی اما ثابت شود. این مشکل می تواند خفیف یا حاد باشد اما همیشه دائمی خواهد بود.
سایر عوامل بروز کاهش شنوایی شامل جرم و چرک گوش، وارد شدن چیزی به درون گوش، بروز جراحت در گوش یا سر، عفونت گوش، پاره شدن پرده گوش، و سایر وضعیت هایی که روی گوش میانی یا داخلی تاثیر می گذارد، می شود.
علائم زوال شنوایی
برخی علائم متداول زوال شنوایی شامل احساس کر شدن و نشنیدن یا بسته شدن گوش می شود. ممکن است برای فهمیدن حرف های دیگران مشکل داشته باشید یا رادیو و تلویزیون را با صدای خیلی بلند گوش کنید. سایر این علائم عبارتند از: زنگ زدن گوش، صدای غرش، صدای خش خش یا وز وز. حتی ممکن است دچار گوش درد، خارش گوش، یا تراوشهایی از گوشتان شوید. همچنین ممکن است احساس کنید خودتان و اتاق دور و برتان می چرخد یا تکان می خورد، درحالیکه هیچ حرکتی ندارید (سرگیجه).
تشخیص زوال شنوایی
پزشک شما با پرسیدن سوالاتی درمورد علائمی که ممکن است مشاهده کرده باشید یا سابقه سلامتی تان و معاینه جسمی، مشکل شما را تشخیص خواهد داد. اگر پزشکتان تصور کند که دچار این مشکل هستید، ممکن است از آزمون نجوا یا دیاپازون برای سنجش شنوایی شما استفاده کند. اگر این آزمایشات نشان داد که شما دچار اختلال شنوایی هستید، پزشکتان حتماً آزمایشات مفصل تری را برای تشخیص شدت این مشکل یا ناحیه ای از گوش که آسیب دیده، انجام خواهد داد.
درمان زوال شنوایی
برای درمان زوال شنوایی ناشی از سن یا ناشی از سروصدا، از ابزارهای مخصوص مثل سمعک استفاده می شود و به فرد آموزش داده می شود که چطور با کم شنوایی یا ناشنوایی زندگی کند، مثلاً توجه بیشتری به حرکات و اشارات افراد، حالت چهره، طرز ایستادن یا نشستن و تن صدا حین صحبت کردن داشته باشند. در سایر انواع اختلالات شنوایی، درمان مشکلی که منجر به از دست رفتن شنوایی شده باشد، مثل برداشتن جرم یا چرک گوش یا مصرف دارو در صورت وجود عفونت، می تواند شنوایی فرد را برگرداند.
پیشگیری از اختلالات شنوایی
می توانید با اجتناب از صداهای بلند مثل صدای ماشین آلات در محل کار، موسیقی بسیار بلند، یا صدای اتومبیل و موتورسیکلت بلند از بروز ناشنوایی مربوط به سروصدا جلوگیری کنید. درصورت نیاز می توانید از محافظ های گوش مثل گوش پوش استفاده کنید. برای جلوگیری از ناشنوایی مربوط به بروز جراحت و آسیب دیدگی، از وارد کردن وسایل مختلف به داخل گوش خودداری کرده، هنگام رانندگی حتماً کمربند ایمنی خود را ببندید، موقع موتورسواری یا دوچرخه سواری از کلاه ایمنی استفاده کنید و از انجام سایر فعالیت های خطرزا خودداری کنید.