جرم گوش و اثر آن بر کاهش شنوایی

هر موقع کسی دیر می شنود یا مشکلی در شنوایی دارد، اولین چیزی که به ذهن می رسد «جرم گوش» است. جرم گوش بسیار شایع بوده و افراد زیادی با این که گوششان جرم گرفته است، هیچ توجهی به آن ندارند. جرم گوش یک ماده به نسبت چسبناک و زردرنگ بوده و کاملا چرب است.  این ماده به وسیله سلول های درون کانال گوش ترشح شده و وظیفه آن حفظ مجرای گوش در برابر آسیب های میکروب ها و آلودگی ها است. در نتیجه می بینیم که این ماده درون گوش شما فوایدی نیز دارد.

مواد تشکیل دهنده جرم گوش
جرم گوش را پزشکان با نام هایی همچون واکس گوش، موم یا سرومن خطاب می کنند. همان گونه که گفتیم این جرم یک ماده زردرنگ بوده که بخش زیادی از آن چربی است به همین در برخورد با دست شما چربی را حس خواهید کرد. این چربی از غدد چربی پوست داخل گوش شما حاصل می شود. علاوه بر این چربی، در گوش شما گاهی  تعدادی از سلول های پوستی از گوش  جدا می شود. ترکیب این چربی و این سلول های پوستی و ترشحات غدد سرومن در کانال گوش خارجی، جرم گوش را به وجود می آورد.
 

انواع جرم گوش
جرم گوش انواع مختلفی دارد و به صورت کلی به دو نوع خشک و مرطوب تقسیم بندی می شود. این که جرم گوش شما از کدام نوع است، کاملا به وراثت و ژنتیک شما بستگی دارد. مردم ساکن در آسیای شمال شرقی بالاخص مردم کره و چین جرم گوش خشک دارند. با این حال افراد سایر کشورها جرم گوش مرطوبی دارند.
جرم گوش مانند مژه های چشم و یا حتی موهای بینی از بدن انسان در مقابل عوامل خارجی اعم از گرد و غبار، حمله باکتری ها و سایر میکروب ها محافظت می کند. پس جرم گوش به اندازه آن مفید است. علاوه بر این جرم گوش باعث می شود که گوش های ما لیز و نرم شود. اگر همین جرم گوش نباشد، گوش های انسان خشک شده و دچار خارش خواهد شد. با این حال جرم گوش اگر بیش از اندازه در گوش جمع شود، باعث می شود که شخص صداها را به سختی بشنود. به همین جهت فرد می بایست در این حالت نزد پزشک متخصص گوش، حلق و بینی برود.
 
جرم گوش ممکن است در گوش جمع شده و فشرده شود!
شاید باورتان نشود، اما گوش های همه انسان ها به صورت خدادادی خود را تمیز می کنند. در واقع هر موقع شما فک و یا چانه خود را تکان می دهید، جرم گوش به آرامی از سمت پرده گوش به سمت سوراخ گوش بیرون آمده و خشک شده و بیرون می افتد. به همین جهت همواره توصیه می شود که داخل گوش ها نباید دستکاری شود. بسیاری از افراد فکر می کنند که بایستی گوششان را مرتب تمیز کنند و به همین جهت اشیاء مختلفی داخل گوش فرو می کنند. در این بخش به شما توصیه می کنیم که برای تمیز کردن گوش به هیچ عنوان از گوش پاک کن، سنجاق و یا حتی انگشت دست استفاده نکنید. این کار نه تنها هیچ سودی ندارد بلکه باعث می شود که شما جرم گوش را بیش تر به سمت داخل هل بدهید. در نتیجه ممکن است که گوش شما کیپ شود و شنوایی کاهش یابد.  استفاده از گوش پاک کن برای خارج کردن جرم گوش کاری اشتباه است!

شمع گوش، یک باور غلط و خطرناک
متاسفانه یک باور غلط در میان بسیاری از مردم وجود دارد و آن هم استفاده از شمع گوش است! شمع گوش یک شمع مخروطی شکل و توخالی است. در این روش شخص روی یک سمت بدن خود دراز کشیده و یک شمع به حالت مخروطی شکل و توخالی را در داخل کانال گوش خود قرار می دهد. سپس شخص شمع را روشن می کنند.
اعتقاد بر این است که حرارت حاصل از شمع، جرم گوش را نرم کرده و بیرون می آورد. با این حال شواهد حاکی است که این کار نه تنها هیچ گنه سودی ندارد، بلکه این امر سبب سوختگی گوش می گردد. علاوه بر آن این کار سبب تجمع بیشتر جرم شده و حتی خطر سوراخ شدن پرده گوش نیز وجود دارد!

تاثیر جرم گوش بر کاهش شنوایی
شایع ترین دلیل کاهش شنوایی، تجمع و سفت شدن جرم گوش است. گاهی ممکن است که جرم گوش به سمت پرده گوش هل داده شود و یا حتی گوش ها بیشتر از حد لازم خود جرم تولید نمایند. در نتیجه شخص نمی تواند صداها را به خوبی بشنود و ممکن است که فکر کند که دچار افت شنوایی شده است!  جرم گوش مانع رسیدن اصوات به پرده گوش می شود.
علائم تجمع و سفت شدن جرم گوش
1.    احساس درد در گوش
2.    احساس سنگینی و پری در گوش
3.    احساس کیپ شدن گوش
4.    زنگ زدن گوش
5.    خارش، بوی نامطبوع و ترشحات گوش

تمیز کردن و شستشوی جرم گوش

اولین نکته این که تمیز کردن جرم گوش کار حساسی بوده و از این رو نبایست خود آن را انجام دهید. اگر واقعا احساس تجمع جرم در گوش و بسته شدن مجاری گوش را دارید، نزد پزشک متخصص گوش و حلق و بینی رفته تا جرم شما را تمیز نماید. او این کار را به صورت مراحل زیر انجام خواهد داد:
مرحله اول:  در مرحله اول شما می بایست گوش خود را نرم کنید. به همین دلیل پزشک به شما قطره روغن گلیسیرین فنیکه خواهد داد. شما می بایست به مدت چند روز و هر روز دو تا سه بار این روغن را در گوش خود بریزید. این امر باعث می شود که جرم گوش شما نرم شده و خروج آن بسیار راحت تر صورت پذیرد.
مرحله دوم:  پس از چند روز از گذشت مرحله اول، شما بایستی نزد پزشک بروید. پزشک با استفاده از یک سرنگ پر از آب گرم، داخل گوش شما را شستشو خواهد داد. این امر سبب می شود که جرم گوش خارج شود.
مرحله سوم:  پس از انجام شستشوی گوش، شما می توانید بیرون گوش خود را با دستمال کاغذی تمیز خشک نموده و یا با باد ملایم سشوار داخل آن را خشک نمایید.
نکته:  بیماران مبتلا به دیابت و یا اختلال سیستم ایمنی بدن می بایست قبل از انجام این کار، بیماری خود را به اطلاع پزشک برسانند.

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر شما می بایست نزد پزشک بروید:
1.    در صورتی که در اثر تجمع جرم گوش، شنوایی شما کم شده است و یا صداها را به سختی می شنوید. در این صورت بایستی به یک پزشک گوش حلق و بینی مراجعه فرمایید.
2.    در صورتی که پس از شست و شوی گوش توسط پزشک، دچار مشکلاتی در گوش خود شدید. در این صورت شما می بایست مجددا به پزشک مراجعه فرمایید. به عنوان مثال مواردی که شما درد شدید در گوش احساس می کنید یا صداها را خیلی کم می شنوید.
3.    در صورتی که از وسایل کمک شنوایی همانند سمعک استفاده می کنید و یا هرچند مدت یک بار، تجمع جرم سبب کیپ شدن و گرفتگی گوش شما می گردد. در این موارد نیز می بایست هر چند وقت یک بار برای تمیز کردن گوش های خود به پزشک مراجعه نمایید.