هیچ کودکی ناشنوا نمی‌ماند

 « هیچ کودکی نباید با اختلال ناشنوایی به بزرگسالی برسد» این جمله اصلا اغراق نیست، چون با پیشرفت‌هایی که طی سال‌های اخیر در زمینه غربالگری نوزادان و تشخیص اختلالات شنوایی و نیز درمان کم‌شنوایی و ناشنوایی صورت گرفته، امروزه تقریبا تمامی موارد کم‌شنوایی و ناشنوایی درمان می‌شوند.
نکته مهم در درمان اختلالات ناشنوایی، توجه به زمان طلایی تشخیص و درمان کم‌شنوایی است که قبل از شش ماهگی است. البته از آنجا که عوامل خطر بروز کم‌شنوایی بسیار متنوع است، بهتر است تمامی نوزادان مراحل غربالگری شنوایی را کامل بگذرانند تا به این وسیله، هر گونه خطر کم‌شنوایی از بین برود. البته سوالات بسیاری در ارتباط با دلایل بروز کم‌شنوایی و ناشنوایی در برخی کودکان برای بسیاری از والدین مطرح می‌شود.
کم‌شنوایی ژنتیک در قالب‌های متنوع به ارث می‌رسد و توصیه می‌شود در والدینی که کم‌شنوا هستند یا در بین اقوام (اقوام کنونی یا اقوام گذشته خود) افراد کم‌شنوا یا ناشنوایی دارند، بخصوص والدینی که با هم نسبت فامیلی دارند، حتی در صورتی که فرد کم‌شنوایی در اقوام خود نداشته باشند باید از این نظر تحت مشاوره و بررسی‌های لازم قرار بگیرند  و قبل از اقدام به بارداری، حتما مشاوره ژنتیک انجام دهند.

سبک زندگی مادران و بروز ناشنوایی فرزندان
برخی از مشکلات و اختلالات شنوایی نوزادان مربوط به مسائل دوران بارداری است که مادران باید به توجه لازم را داشته باشند. در واقع ثابت شده مصرف دارو، سیگار و قلیان، مشروبات الکلی، تشعشعات، استرس‌های شدید، ضربه و پاره شدن کیسه آب می‌تواند روی سیستم شنوایی جنین تاثیر منفی بگذارد و منجر به کم‌شنوایی شود.
معمولا اگر مادر در دوران بارداری، بویژه در سه ماهه اول بارداری که اندام‌های نوزاد شکل می‌گیرد، در معرض هر گونه مواد شیمیایی باشد (از مواد شیمیایی بسیار آسیب‌رسان گرفته تا مواد شیمیایی معمولی همچون اسپری مو و مواد آرایشی)  احتمال خطر وجود دارد. البته در این خصوص تغذیه مادر و دریافت مواد معدنی و ویتامین‌ها نیز طی بارداری خیلی مهم است.

زمان طلایی تشخیص کم‌شنوایی
بهترین زمان تشخیص اختلالات کم‌شنوایی از بدو تولد تا شش ماهگی است. به همین دلیل نوزاد در بدو تولد آزمایش شنوایی می‌شود و در زیر سه ماهگی، سالم یا ناسالم بودن او از لحاظ شنوایی بررسی و معلوم می‌شود.
چنانچه نوزادی مشکل شنوایی داشته باشد تا شش ماهگی، علت و میزان و شدت آن به طور دقیق تعیین و در شش ماهگی برای درمان اقدام می‌شود. زمان تولد تا سه ماهگی جزو زمان حیاتی و اساسی برای تشخیص کم‌شنوایی است. به همین دلیل ضروری است والدین آزمایشات غربالگری شنوایی را بدقت پیگیری کنند و انجام دهند.

دیر زبان باز کردن؛ طبیعی یا غیرطبیعی؟
متاسفانه برخی والدین، دیر زبان باز کردن کودکان خود را عادی می‌دانند و آن را روندی طبیعی قلمداد می‌کنند و به همین دلیل زمان طلایی درمان کودک را از دست می‌دهند.
دیر زبان باز کردن دلایل مختلفی دارد و معمولا به خاطر مشکلات شنوایی، مشکلات تولید گفتار یا مغز و اعصاب و نیز مشکلات توجهی و رفتاری است و وقتی کودکی حرف نمی‌زند، حتما باید به صورت همه‌جانبه بررسی شود و اولین مورد برای بررسی، وضعیت شنوایی کودک است. کودک از بدو تولد تا سنین بالاتر باید متناسب با مراحل رشدی‌اش، گفتار داشته باشد مثلا در دو و نیم سالگی باید یک جمله دو تا سه کلمه‌ای را بگوید و به همین ترتیب در سنین پایین‌تر، تعدادی کلمه را بلد باشد و بیان کند.

کم‌شنوایی درمان می‌شود
به خاطر داشته باشید حق هیچ کودکی نیست که با ناشنوایی زندگی کند؛ چراکه اختلالات شنوایی درمان می‌شوند. در واقع، دو نوع درمان برای مشکلات شنوایی وجود دارد که شامل درمان پزشکی یعنی دارو درمانی و جراحی و نیز درمان‌های ادیولوژیک و توانبخشی است. درمان‌های موثر توانبخشی شامل تجویز سمعک، انجام عمل کاشت حلزون و توانبخشی شنوایی است.

نشانه‌های کودک کم‌شنوا
1.    به صداها واکنش نشان نمی‌دهد.
2.    صداها او را از خواب بیدار نمی‌کند.
3.    با دیگران وارد تعامل نمی‌شود.
4.    کمتر حرف می‌زند.
5.    بعضی از صداهای گفتاری را بیان نمی‌کند یا ناقص بیان می‌کند.
6.    البته برای تشخیص قطعی کم‌شنوایی، تمام نوزادان باید تحت آزمایشات غربالگری شنوایی قرار بگیرند.

چه نوزادانی در معرض کم‌شنوایی هستند؟
1.    نوزادانی که والدین آنها فامیل هستند و با هم نسبت خانوادگی دارند.
2.    نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند.
3.    نوزادانی که در بدو تولد، وزن کمی دارند.
4.    نوزادانی که دچار زردی و تحت درمان هستند.
5.    نوزادانی که در بخش آی سی یو بنا به هر دلیلی بستری هستند.
6.    نوزادانی که مشکل کبد و کلیه دارند.
7.    نوزادانی که هنگام تولد دچار هایپواکسی (اکسیژن کم) شده‌اند.
8.    نوزادانی که در چهره و جمجمه آنها اختلالات ظاهری وجود دارد.
9.    نوزادانی که داروهای خاصی دریافت می کنند که برای گوش مضر است.
10.    نوزادانی که شیمی‌درمانی می‌شوند.
11.    نوزادانی که اختلالات عصب‌شناختی دارند.