مسمومیت گوش

بسیاری از افراد پس از مشاهده علایم اختلالات شنوایی از قبیل وزوز گوش یا سرگیجه و هم چنین نیاز به تکرار گفتار توسط مخاطبان برای اینکه متوجه صحبت آنها بشوند، به پزشک مراجعه می نمایند. قطعا ادیولوژیست متخصص پس از بررسی و تعیین وضعیت وی برای وی داروهایی را تجویز می نمایند و البته باید ذکر کرد که این داروها برای درمان تجویز می شوند و آنچنان اثر مخربی بر روی گوش های بیمار ندارند . اما به دنبال مصرف برخی از قرص ها و داروهای دیگر برای درمان انواع بیماری های دیگر از جمله انواع عفونت ها و التهابات ، امکان دارد اختلالات شنوایی در فرد مصرف کننده به وجود آید زیرا این داروها اتوتوکسیک هستند . هر چه مقدار و میزان مصرف زیاد تر باشد تاثیرات مخرب آنها بیشتر خواهد بود . در ادامه با انواع ترکیب هایی که تحت عنوان سم گوش نامیده شده اند، آشنا می شوید.

انواع تاثیرات داروهای اتوتوکسیک یا سم زا
1.     آسیب به سیستم شنوایی
2.     ایجاد اختلال در سیستم دهلیزی یا تعادلی
ایجاد وزوز گوش در فرکانس های بالا اولین نشانه تاثیر این داروها می باشد و میزان آن در افراد مختلف با توجه به حساسیت آنها و میزان و دوز مصرف متفاوت می باشد. در صورتی که پس از استفاده از هر قرص ، کپسول یا دارویی برای درمان بیماری خود، دچار تغییرات منفی در سیستم شنیداری خود شدید لازم است که حتما و سریعا به پزشک خود اطلاع دهید زیرا ادامه دادن داروهای اتوتوکسیک می تواند منجر به ایجاد کم شنوایی شود همچین از سایر علایم این موضوع می توان به ایجاد حالت تهوع و استفراغ، سرگیجه و عدم تعادل نام برد. در ادامه به معرفی انواع این داروها می پردازیم.
•    انواع داروهای اتوتوکسیک
 آمینوگلیکوزیدها : یکی از شایع ترین داروهایی که به عنوان سم گوش گزارش شده است، می باشد که در دسته آنتی بیوتیک ها قرار می گیرد و معمولا برای درمان انواع عفونت تجویز می گردد. جنتاماسین، استرپتومایسین، آمیکاسین، نئومایسین، کانامایسین، توبرامایسین، دی هیدرواسترپتومایسین از انواع قرص هایی هستند که در این گروه قرار می گیرند و برای برطرف سازی عفونت های مختلف در اعضای مختلف بدن تجویز می شوند . تاثیر این داروی اتوتوکسیک بر سیستم شنوایی به این صورت است که در حلزون گوش به سلول های اپی تلیال عصبی و مویی آسیب رسانده و موجب افت شنوایی در فرکانس های بالا می شود و با ادامه مصرف، فرکانس های پایین را نیز درگیر می نماید. در بین انواع داروهایی که موجب آسیب به سیستم شنوایی می شوند این گروه از داروهای اتوتوکسیک بیشترین میزان تاثیر را دارند و در بین آنها استرپتومایسین و جنتامایسین باعث صدمه به سیستم تعادلی می شوند و سایر انها از قبیل کانامایسین، دی هیدرواسترپتومایسین، نئومایسین، آمیکاسین و توبرامایسین باعث ایجاد سمیت ناحیه ی حلزونی شنوایی می گردد.
داروهای ضد التهاب : این داروها و به خصوص انواعی که از نوع غیر استروئیدی یا NSAIDهستند برای کاهش و کنترل درد به کار می روند . از انواع داروهای اتوتوکسیک به حساب می آیند و مصرف قرص هایی مثل آسپرین،ایبو پروفن، ژلوفن و ناپروکسن در دوز بالا می تواند موجب به ایجاد کم شنوایی شود. که معمولا با وزوز گوش همراه است.
 داروهای دیورتیک یا ادرار آور : در این گروه ، آن داروهایی که به نام دیورتیک لوپ معروف هستند و ترشح آب و نمک را در کلیه تنظیم می نمایند، به عنوان اتوتوکسیک شناخته می شوند و معمولا در درمان ادماتوز، هایپرکلسمیای شدید و فشار خون تجویز می شوند . تاثیر مخربی که این گروه بر روی سیستم شنوایی می گذارد این است که به سلول های مویی و نوار عروقی (استریا واسکولاریس) آسیب می رساند و موجب ایجاد کم شنوایی می گردد . البته اثر این دسته از اتوتوکسیک ها بر خلاف انواع ضد التهاب و آنتی بیوتیک ها، موقتی می باشد هر چند که دارای علایمی مثل احساس سنگینی و وزوز گوش می باشد . اگر از طریق وریدی تزریق شوند باعث ایجاد اختلال در سیستم شنوایی نمی شوند.
 داروهای ضد مالاریا : کینین و کلوروکین داروهایی از این دسته هستند که دارای ویژگی اتوتوکسیک هستند و در فرکانس های بالا کم شنوایی ایجاد می نمایند. مصرف آنها با دوز پایین نیز چنین اختلالی را پدید می آورد و به پیچ پایه حلزون گوش آسیب می زند . نوع اختلال کم شنوایی ایجاد شده توسط این داروها؛ متقارن، برگشت پذیر و دو طرفه می باشد.

داروهای موضعی : پلی میکسین B   و پروپیلن گلیکول برای درمان عفونت های گوش میانی با اگزما استفاده می شوند که می توانند اثر مخرب بر از بین بردن سلولهای مویی داشته باشند . زیرا این داروها از نوع اتوتوکسیک های آنتی بیوتیکی هستند.

 داروهای شیمی درمانی : بلئومایسین، فلوروراسیل، نیتروژن موستارد ، سیس پلاتینوم از جمله داروهایی هستند که در درمان سرطان استفاده می شوند ولی از عوارض جانبی آنها درد، وزوز، کم شنوایی از ( نوع دو طرفه و در فرکانس های بالا ) می باشد. اگر مصرف این داروها ادامه یابد به علت اینکه اتوتوکسیک هستند فرد در فرکانس های پایین نیز دچار کم شنوایی می گردد . در این بین داروی سیس پلاتینوم به سلولهای مویی حلزون گوش آسیب می رساند و موجب ایجاد کم شنوایی دائمی می گردد .